Czy jest jakiś prosty sposób diagnozy, że zespół jest w fazie różnicowania? Otóż jeśli organizujesz spotkanie z zespołem i przez kilka pierwszych minut nie możesz się przebić ze swoim tematem, podczas gdy wszyscy uczestnicy są bardzo zaangażowani, dyskutują, wchodzą sobie w słowo, śmieją się, to raczej masz do czynienia z zespołem w fazie różnicowania. Nie martw się zatem, że trudno jest Ci się przebić przez tak dużą energię, aby skupić zespół na celu lub temacie spotkania. Ten chaos jest dość naturalny w fazie różnicowania. Można go zagłuszyć, ale takie działanie ze strony lidera zawsze kończy się cofnięciem zespołu do fazy zależności, a wtedy grupie zaczyna brakować energii i zaangażowania.
Typowe zachowania grupy
- Chaos, przekrzykiwanie się, rozmowy na boku — jak w pierwszych klasach szkoły podstawowej.
- Przerywanie szefowi, dowcipy, dygresje.
- Złośliwe komentarze, bolesne oceny.
Co myślisz o podwładnych, gdy w grupie panuje chaos?
- Lekceważą mnie — nie mogę sobie na to pozwolić!
- Banda niepoważnych ludzi — muszę nad nimi natychmiast zapanować.
- To fajnie, że mają tyle energii i pomysłów: zaraz to wykorzystam do nowych działań biznesowych.
- Nie lubię takiej atmosfery — chyba zaraz się poddam i skończę zebranie.
Prawdziwe źródła trudnych zachowań grupy w fazie różnicowania
- Cieszą się kontaktami z szefem i kolegami.
- Walczą o pozycję w grupie — chcą zaistnieć za wszelką cenę.
- Rywalizują ze sobą.
- Tworzą koalicje i grupy wsparcia dla siebie.
Kluczowe działania formalnego lidera
- Miękkie dopasowanie się do energii i klimatu grupy.
- Krótkie wejścia merytoryczne w momentach spadku energii zespołu.
- Modelowanie konstruktywnych informacji zwrotnych.
- Wyznaczanie granic.
- Docenianie sojuszników, wciąganie do rozmowy milczków i wykorzystanie aktywistów.
- Zapisywanie pomysłów i dorobku na tablicy.
- Wyjaśnienie i sprawdzanie swoich „czarnych” wyobrażeń.
Pamiętaj, że Twój zespół w fazie różnicowania nie robi niczego przeciwko Tobie. Jego nadmierna energia często jest jak sinusoida. Kiedy linia wykresu się wznosi, nie próbuj przekrzykiwać zespołu lub tamować nadmiaru emocji. Zaczekaj, aż grupa trochę zwolni, i wtedy stawiaj granice oraz wprowadzaj zasady, tak aby zadbać o wartości ważne dla Ciebie i finalnie również dla Twoich ludzi. Jeśli się poddasz swoim lękom, będziesz myślał w duchu: „Nie szanują mnie”, może się też zdarzyć, że będziesz próbował zastraszyć grupę. Warto się zastanowić: „Po co?”. Przecież w fazie zależności tak mocno naciskałeś, aby zespół bardziej się angażował. I kiedy wreszcie zaczyna się przejmować, oczywiście nadmiarowo, szkoda by było tego nie wykorzystać. Zatem lepiej się skoncentrować na spożytkowaniu tej energii do konstruktywnego działania.
